गुढीपाडवा म्हणजे काय? गुढीपाडव्याचे महत्त्व
जेव्हा सूर्याचा पहिला किरण पृथ्वीला स्पर्श करतो आणि रांगोळीचा वास घराबाहेर पडतो, तेव्हा समजून घ्या की गुढीपाडव्याचा सण आला. हा केवळ एक उत्सव नाही तर नवीन वर्षाच्या नवीन सुरूवातीचे प्रतीक आहे, आनंद, समृद्धी आणि विजय. महाराष्ट्रासह इतर अनेक राज्यांत मोठ्या भक्तिभावाने हा सण साजरा केला.
गुढीपाडवा म्हणजे हिंदू नवीन वर्षाचा पहिला दिवस आहे. या दिवसांपासून मराठी नवीन वर्ष सुरु होते. गुढीपाडवा म्हणजे हिंदू शास्त्रानुसार चैत्र शुद्ध प्रतिपदेचा दिवस. उदयतिथी हिंदू धर्मात वैध आहे. त्यामुळे गुढीपाडव्याचा सण केला जातो. हिंदू धर्मात गुढी पाडव्याला खूप महत्व आहे. आजच्या दिवशी राज्यात मोठ्या उत्साहात आणि आनंदात गुढीपाडवा साजरा केला जात आहे. गुढीपाडवा म्हणजे साडेतीन शुभ मुहूर्तांपैकी एक मुहूर्त मानला जाणारा सण आहे. कोणत्याही नवीन कार्याचा शुभारंभ करण्यासाठी हा दिवस अतिशय शुभ मानला जातो. दुसरी बाब म्हणजे गुढीपाडव्याच्या सणापासून मराठी नवीन वर्षाची देखील सुरुवात होते. प्रभू श्रीराम चौदा वर्षे वनवास करुन सीतामातेसह त्यांच्या नगरीत परतले तो दिवस देखील चैत्र शुक्ल प्रतिपदा होता, यासाठी हा दिवस वर्षाचा पहिला दिवस मानतात, असेही म्हणतात. या दिवशी अभ्यंगस्नान करुन लहान-थोर सर्वजण नवीन कपडे परिधान करतात. घरासमोर गुढी उभारुन तिची मनोभावे पूजा करतात- सणाच्या एकमेकांना शुभेच्छा देतात.
आज शिर्डी, मढी, मायंबासह शनिशिंगणापूर परिसरात शोभायात्रा काढल्या. तसेच यानिमित्ताने महाराष्ट्रात सर्वत्र गुढी उभारुन, गोडाधोडाचे पदार्थ करुन नवीन वर्षाचा आनंद साजरा केला. सध्या सर्वत्र चैतन्यमय वातावरण हा सण साजरा केला गेला. आणि सगळ्यांनी गुढी उभारून गुढीपाडवा सण साजरा केला.
महाराष्ट्रातील पहिली गुढी तुळजाभवानी मंदिराच्या शिखरावर
नववर्षाची महाराष्ट्रातील पहिली गुढी कुलस्वामिनी आई तुळजाभवानी मातेच्या कळसावर उभारण्यात आली आहे. विधिवत पूजा करत देवीच्या महंत, पुजाऱ्यांनी ही गुढी उभारली. गुढीपाडव्यानिमित्त शिर्डीत सुद्धा गर्दी पाहायला मिळाली. काल शनिवारी २९ मार्चला शनिआमावस्या होती. त्यामुळे शिर्डी व शनिशिंगणापूर परिसरात भाविकांची मोठ्या प्रमाणात पाहायला मिळाली. काल दिवसभर या दोन्ही देवस्थानात गर्दी होती. आज देखील सकाळी शनिशिंगणापूरला कावडीच्या पाण्याने देवाला आंघोळ घालण्यात आली. नेवासा तालुक्यातील विविध गावांतून आलेल्या पालख्यांनी आज दिवसभर शनिशिंगणापूर गजबजलेले होते. अशा प्रकारे प्रत्येक नागरिकांनी
गुढीपाडव्याचे महत्त्व
ग्लॅमरमध्ये आपण अनेकदा त्यांचे खरे महत्त्व विसरतो. गुढीपाडवा ही केवळ परंपरा नसून त्यामागे खोलवर सांस्कृतिक आणि आध्यात्मिक श्रद्धा आहेत. या नावात दडलेल्या ‘गुढी’ आणि ‘पाडवा’ या दोन शब्दांचा अर्थ काय आहे ते जाणून घेऊया.
गुढी एक ध्वज किंवा प्रतीक आहे, ज्याला विजय आणि समृद्धीचे लक्षण मानले जाते. हे दरवाजा, खिडकी किंवा घराच्या बाल्कनीच्या उंचीवर लागू केले जाते. हे विश्वाची रचना करणारे भगवान ब्रह्माचे प्रतीक मानले जाते. त्याच वेळी, पाडवा म्हणजे चंद्र महिन्याचा पहिला दिवस, ज्यामधून तो हिंदू दिनदर्शिकेच्या नवीन वर्षाच्या सुरूवातीस दर्शवितो.